Mehmet Emin Sönmezoğlu

Hayatta her birimizin gerek kendi yaşadıklarımızdan, gerekse çevremizdeki insanların yaşadıklarından alacağımız dersler vardır. Bu hafta sizlere, yaşadığı, gördüğü olaylardan ibret alan, bunları Kur’an-ı Kerim’in yol gösterici ilkeleri ışığında değerlendiren bahtiyar bir insanın hayat verici derslerinden bahsedeceğim.  

 

Şakik-i Belhi isimli âlim, otuz üç senedir yanında bulunan Hatem el-Asam isimli öğrencisine bir gün şöyle bir soru sorar:

 “Ne kadar zamandan beri yanımda kalıyorsun? Hatem el-Asam, “Otuz üç senedir” diye cevap verir. Şakik-i Belhi, “Bu kadar zamandan beri benden neler öğrendin, diye tekrar sorunca, O da, “Sekiz Şey Öğrendim” diye cevap verir. Hocası hayretle, “Ömrün benimle geçti, sadece sekiz şey mi öğrendin?” deyince, öğrencisi “Evet” cevabını verir. Bu duruma üzülen hocası, yine de “Anlat bakalım, nedir o sekiz mesele” deyince, Hatem el-Asam anlatmaya başlar ve der ki;

 

          1- “Baktım ki, herkesin ayrı ayrı dostu var, fakat bütün dostlar nihayet mezar başından geri döndüğü için ben hiç birine güvenmedim. Ancak mezarımda bana arkadaş olacak iyi ve salih amelleri kendime dost seçtim” deyince, hocası hayretle, “Çok güzel, diğerlerini de söyle bakalım” der.

 

        2- Allahu Teâlâ’nın Kur’an-ı Kerim’de buyurduğu; “Allah’ın makamının büyüklüğünden korkup nefsinin arzu ve isteklerinden kendisini alıkoyanın varacağı yer cennettir” (Naziat Suresi, 40–41) mealindeki ayet-i kerimesini düşündüm, hak olduğunu bildim. Nefsimin behimi arzularını yenmeye çalıştım ve bu suretle Allah Teâlâ’ya itaate devam ettim.

 

        3- Baktım ki, herkes elindeki kıymetli sermayesini koruyor, kasalarda saklıyor, kaybolmaması için her çareye başvuruyor.  Hâlbuki yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de; “Sizin elinizde olan her şey tükenecek, ancak Allah katında olan baki kalacaktır” (Nahl Suresi, 96) buyurmaktadır. Ben de bu ayet-i celilenin manasını düşündüm ve kaybolmaması için kıymetli kabul ettiğim bütün varlığımı Allah’a emanet ettim, O’nun rızası uğrunda harcadım.

 

    4- Baktım ki, insanların her biri mal-mülk, mevki-makam, şeref ve nesep aramaktadır. Anladım ki bunlar hiçbir şey değil, ben de Allah Teâlâ’nın; “Allah katında en değerli olanınız, en çok muttaki olanınızdır” (Hucurat Suresi, 13) ayet-i celilesine baktım, Allah katında değerli olmak için malı, mansıbı değil, Takvayı seçtim.

 

  5- Baktım ki, insanlar mütemadiyen birbirine saldırıyor, yekdiğerini tel’in ediyor. Sebebini haset denilen çekememezlikte buldum. Sonra yüce Rabbimizin; “Biz, onların dünya hayatındaki geçimlerini taksim ettik” (Zuhruf Suresi, 32) ayet-i celilesini düşündüm, ben de Allah’ın taksimine razı oldum, kimseye haset etmedim.

 

6- İnsanların birbirine düşman olup birbirlerini öldürdüklerini gördüm. Allah Teâlâ’nın; “Asıl düşmanınız şeytandır. O’nu sizde düşman tanıyın” (Fatır Suresi, 6) ayetini düşündüm ve asıl düşman şeytanı, ben de düşman edindim.

 

  7- Baktım ki, insanlar şu bir lokma ekmek için helal-haram demeden her türlü zillete katlanıyorlar. Ben de yüce Allah’ın; “Bütün yaratıkların rızkı Allahın üzerinedir” (Hud Suresi, 6) ayetini düşündüm, rızkıma Allah Teâlâ’nın kefil olduğunu anladım ve Allah’ın bende olan hakkı ile meşgul oldum.

 

8- Baktım ki, insanlardan bir kısmı servetine, ticaretine; bir kısmı sıhhatine olmak üzere, dünyalık şeylere tevekkül etmekte ve ona bel bağlamaktadır. Allah Teâlâ’nın, “Allah’a tevekkül edene Allah yeter” (Talak Suresi, 33) ayetini düşünerek, ben de Allah’a tevekkül ettim ve O’na bağlandım. O da bana yeter.  İşte senden öğrendiklerim bunlardır” dedi. 

Bunun üzerine hocası Şakik-i Belhi der ki; “Bu sekiz esasa riayet eden dört kitabın hükmüyle amel etmiş olur.”

 

Her canlı gibi bizim de bir gün öleceğimizi ve kabirde salih amellerimizden başka hiçbir şeyin fayda veremeyeceğini unutmayalım. Yüce Rabbimizin bizlere bahşettiği maddî-manevî imkânlarımızı hem dünya, hem de ahiret mutluluğunu kazandıracak istikamette kullanalım. 

Cumanız mübarek olsun.

 

Mehmet Sönmezoğlu

  Kocaeli Müftüsü