Bilgisayar çipi tasarımcısı Nvidia’nın hisseleri geçtiğimiz hafta içinde yükselişe geçerek şirketin değerini bir trilyon dolar sınırının üzerine taşıdı. Bu gelişme ile Nvidia; Apple, Amazon, Alphabet ve Microsoft gibi 1 trilyon dolarlık teknoloji devlerinin arasına katıldı.

Piyasalar kapandığında hisse fiyatında gerileme gerçekleşen Nvidia’nın piyasa değeri 7 Haziran itibariyle 954,75 milyar dolar.

Artış, Çarşamba günü geç saatlerde açıklanan son üç aylık sonuçlarla tetiklendi. Şirket, ‘‘artan talebi’’ karşılamak için çip üretimini artırdığını söyledi. Nvidia, yapay zekâ (YZ) sistemlerinde kullanılan çip piyasasının hâkimi hâline geldi.

Yapay zekâ çılgınlığının gizli kahramanı

ChatGPT’nin geçtiğimiz Kasım ayında halka açılmasının ardından yapay zekâ sektörüne olan ilgi inanılmaz seviyelere ulaştı ve teknoloji endüstrisinin çok ötesinde yankılandı.

ChatGPT, konuşmalara yardımcı olmaktan bilgisayar kodlamaya ve yemek pişirmeye kadar, yapay zekânın son derece popüler bir uygulaması olduğunu kanıtladı. Ancak tüm bunlar güçlü bilgisayar donanımı, özellikle de Kaliforniya merkezli Nvidia’nın bilgisayar çipleri olmadan mümkün olamazdı.

Aslen özellikle bilgisayar oyunları için grafik işleyen bilgisayar çipleri üretmesiyle tanınan Nvidia donanımı bugün çoğu yapay zekâ uygulamasının temelini oluşturuyor. Gartner’da yarı iletken endüstrisi analisti olan Alan Priestley, Ndivia için, ‘‘Yapay zekâ denen bu yeni şeyi mümkün kılan lider teknoloji oyuncusu’’ diyor.

TechInsights’ta analist olan Dan Hutcheson ise ‘‘Nvidia’nın yapay zekâ için anlamı neredeyse Intel’in bilgisayarlar için anlamı gibi’’ diye belirtiyor.

ChatGPT, Microsoft’a ait bir süper bilgisayarda bir araya getirilen Nvidia’nın 10 bin grafik işlem birimi (GPU) kullanılarak eğitildi.

Nvidia’da hızlandırılmış bilgi işlem genel müdürü ve başkan yardımcısı olan Ian Buck, ‘‘Bu, çeşitli bilimsel ve yapay zekâ kullanım durumları için Nvidia GPU’ları ile inşa edilen - bazıları kamuoyunca bilinen, bazıları bilinmeyen - birçok süper bilgisayardan biri’’ diyor.

CB Insights’ın yakın tarihli bir raporuna göre Nvidia, makine öğrenimi için GPU pazarının yaklaşık yüzde 95’ine sahip. Veri merkezleri için tasarlanmış sistemlerde de sattığı yapay zekâ çiplerinin her biri yaklaşık 10 bin dolar; en yeni ve en güçlü versiyonu ise çok daha pahalıya satılıyor.

Nvidia yapay zekâ devriminde nasıl böylesine kilit bir rol oynadı?

Basit bir cevap vermek gerekirse, kendi teknolojisi üzerine cesur bir girişim ve iyi bir zamanlama diyebiliriz.

Şu anda Nvidia’nın CEO’su olan Jensen Huang, 1993 yılında şirketin kurucularından biriydi. O zamanlar Nvidia, oyun ve diğer uygulamalar için grafikleri daha iyi hâle getirmeye odaklanmıştı.

1999 yılında şirket bilgisayarlar için görüntü ekranını iyileştirmek üzere GPU’ları geliştirdi. GPU’lar, paralel işleme olarak bilinen bir prosedür olan birçok küçük görevi aynı anda işleme (örneğin bir ekrandaki milyonlarca pikseli işleme) konusunda çok başarılı.

2006 yılında Stanford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar GPU’ların başka bir kullanım alanı daha olduğunu keşfetti: Normal işlem çiplerinin yapamadığı şekilde matematik işlemlerini hızlandırabiliyorlardı. İşte o zaman Huang bildiğimiz yapay zekânın gelişimi için çok önemli bir karar aldı. Nvidia'nın kaynaklarını GPU’ları programlanabilir hâle getirmek için bir araç yaratmaya yatırdı ve böylece grafiklerin ötesinde kullanımlar için paralel işleme yeteneklerini açtı.

Bu araç Nvida’nın bilgisayar çiplerine eklendi. Bilgisayar oyuncuları için bu, ihtiyaç duymadıkları ve muhtemelen farkında bile olmadıkları bir yetenekti. Öte yandan araştırmacılar için bu, tüketici donanımında yüksek performanslı bilgi işlem yapmanın yeni bir yoluydu. Modern yapay zekâ alanındaki ilk atılımların kıvılcımını çakan da bu kabiliyet oldu.

Yaptığımız işi yapacak bir Nvidia alternatifi yok’’

2012 yılında görüntüleri sınıflandırabilen bir yapay zekâ olan Alexnet tanıtıldı. Alexnet, Nvidia’nın programlanabilir GPU’larından sadece ikisi kullanılarak eğitildi. Çok daha fazla sayıda normal işlemci çipiyle aylar alabilecek eğitim süreci, Nvidia’nın çipleri sayesinde yalnızca birkaç gün sürdü. GPU’ların sinir ağı işlemeyi büyük ölçüde hızlandırabileceği keşfi, bu yeni tür iş yükünü çalıştırmak için onları satın almaya başlayan bilgisayar bilimcileri arasında yayılmaya başladı.

Nvidia, yapay zekâya daha uygun yeni GPU türlerinin yanı sıra teknolojinin kullanımını kolaylaştırmak için daha fazla yazılım geliştirmeye yatırım yaparak avantajını artırdı. On yıl ve milyarlarca dolar sonra, sorulara ürkütücü derecede insani yanıtlar verebilen bir yapay zekâ olan ChatGPT ortaya çıktı. Buck, ‘‘Yapay zekâ bizi buldu’’ diyor.

YZ üzerine çalışan şirketler, modellerini hem eğitmek hem de çalıştırmak için Nvidia’dan satın alınan veya bir bulut bilişim hizmeti aracılığıyla erişilen yüzlerce Nvidia GPU kullanıyor. Şirketin kurucu ortağı ve CEO’su Tom Graham, ‘‘Yaptığımız işi yapacak bir Nvidia alternatifi yok’’ diyor. ‘‘Çıtanın çok yukarısındayız.’