Özellikle aileleri bilgilendirme ve koruyucu sağlık önlemlerine dikkat çekme amacı taşıyan uyarılarında, kusma ve ishalin, çocuğun bağışıklık sisteminin savunma mekanizması olduğunu vurguladı.

İshal Bir Savunma Mekanizmasıdır

Dr. Temizkan, ishalin çocuğun dışkılama sıklığında artış ve sulu dışkı ile seyreden bir durum olduğunu belirterek, “İshal esas olarak vücudun kendini temizleme yöntemidir. Ancak çocuklarda su ve tuz kaybı ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle en önemli öncelik, kaybedilen sıvı ve tuzun yerine konmasıdır” dedi.

Yaz Aylarında Risk Artıyor

Yaz aylarında hijyen zincirinin bozulması, çiğ sebze-meyve tüketimi, gıdaların uygun koşullarda saklanmaması, tatillerde farklı bölgelere gidilmesi ve havuz/deniz kullanımı gibi nedenlerle vakaların arttığını belirten Dr. Temizkan, “İshalin en yaygın sebebi virüslerdir. Ancak bakteri, mantar, parazit, bakteri toksinleri gibi etkenler de rol oynayabilir. Hijyenik olmayan gıdalar, hasta kişilerle temas da bulaş yolları arasında yer alır” ifadelerini kullandı.

Havuzlarda da Tehlike Var

Havuzların küçük hacimli ve sınırlı su alanına sahip olmasının ishal riskini artırdığını vurgulayan Temizkan, “Çok iyi dezenfekte edilmiş havuzlarda bile hastalık riski devam eder. Klora dayanıklı mikroorganizmalar havuzda günlerce canlı kalabilir. Denize girerken ise kanalizasyon karışmış alanlardan, durgun veya köpüklü sulardan uzak durulmalıdır” uyarısında bulundu.

Evde İlk Müdahale: Su ve Tuz Desteği

Dr. Temizkan, evde alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:

• Beslenme kesilmemeli, çocuk normal gıdalarıyla beslenmeye devam etmelidir.

• Gıdalar az az ve sık aralıklarla (20-30 ml, 20-30 dakikada bir) verilmelidir.

• Su, ayran, süt gibi sıvıların yanında yoğurt çorbası, muz, havuç suyu, pirinç suyu, ekmek, kraker gibi gıdalar tercih edilmelidir.

• Anne sütü alan bebekler mutlaka emzirilmeye devam edilmelidir.

• Tatlı, yağlı, gazlı ve katkı maddeli içeceklerden uzak durulmalıdır.

• Antibiyotikler ve ishal-kusma kesici ilaçlar doktor önerisi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır.

Ciddi Belirtilere Dikkat!

Aşağıdaki durumların acil müdahale gerektirdiğini belirten Dr. Temizkan, vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini söyledi:

• Kanlı ve sümüksü ishal,

• Günde 5-10’dan fazla kusma,

• 5 günden uzun süren ishal,

• 39°C üzerinde ve 2 günden uzun süren ateş,

• Uykuya meyil, gözyaşında azalma, bıngıldakta çökme, idrarda azalma, nabızda hızlanma, ağız kuruluğu,

• Dalgınlık, kan basıncında düşme, bilinç kaybı, şok belirtileri.

“Korunma Tedaviden Ucuz ve Etkilidir”

İshalli çocuklarda vitamin veya özel bir diyete gerek olmadığını belirten Temizkan, çinko ve probiyotik desteğinin hekime danışılarak verilebileceğini söyledi. Ayrıca rotavirüs aşısının da 3-6 ay aralığında iki doz olarak uygulanmasının uygun olduğunu dile getirdi.

“İshal genellikle 3-7 gün içerisinde kendiliğinden geçer. Koruyucu önlemler sayesinde bu hastalığın yayılması ve ağır sonuçları büyük ölçüde engellenebilir. El hijyeni, doğru gıda seçimi ve temiz içme suyu en temel korunma yöntemleridir.”

Ailelere Uyarı: Hijyen ve Bilinçli Tüketim Şart

Dr. Temizkan sözlerini şöyle tamamladı:

“İshal ağız yoluyla bulaştığı için en önemli korunma aracı el yıkamadır. Çocuklara el yıkama alışkanlığı kazandırmak, meyve-sebzeyi bol su ile yıkamak, dışarıda satılan ve bozulmuş olabileceğinden şüphe edilen yiyecekleri tüketmemek gerekir. Unutmayın, korunma her zaman tedaviden daha güvenlidir ve daha az maliyetlidir.”